5-11-2005, Tobacco caye, Isle of Man

Ik zit alweer een paar dagen op Tobacco Caye, een piepklein eilandje vol met palmbomen en een paar houten huisjes. In een van die huisjes zit ik, of liever gezegd, hang ik. Niet aan een touw, anders zou het wat lastiger zijn om dit te schrijven, maar in een hangmat. In een van de palmbomen, een meter of 15 van me vandaan, zit een visarend. Hij heft al een paar keer geprobeerd om een vis te vangen maar greep steeds mis. Achter elkaar plonzen bruine pelikanen de zee in. Met zo’n grote bek is het vissen heel wat gemakkelijker. Naar een paar dagen met grijze wolken en regen, schijnt vandaag voor het eerst de zon en dat maakt het snorkelen een stuk aantrekkelijker, Met de zon in het water zie je alle kleuren van het koraal en van de vissen een stuk beter. Het is echt prachtig. Een zwerm paarse vissen die je hoort knabbelen aan het koraal. Een grote pijlstaartrog en even later een manta. Als grote vogels vliegen ze door het water. Te snel voor me. Ik had er graag een ritje op gemaakt.

Het eiland meet ongeveer 50 meter in doorsnee en ligt een kilometer of 20 van het vasteland vandaan aan het grootste koraalrif van het westelijk halfrond. Het personeel, een man of 20, woont 3 maanden lang op het eiland om daarna een week vrij te hebben. Sommigen gaan dan naar het vasteland, naar vrouw en kinderen, anderen blijven. De eilanders zijn voornamelijk Garifuni. Een Caraibische bevolkingsgroep met rasta-invloeden, een soort reggae-muziek en een eigen taal die erg leuk overkomt. Ze zeggen achter elke zin het woordje “Man”. Houwajoedoeing man, this is Belezian taim men, have good snorkel man, Yeaaaah man.

Dit is the “Isle of Man”.

 

8-11-2005, Tobacco Caye, Jaloers

De zon schijnt en de wind waait door mijn haren. Ik zit samen met 8 anderen in een speedboot en ben op weg naar Glovers Reef Atoll, ongeveer 60 km uit de kust en een van ‘s-werelds mooiste duik- en snorkelriffen. Er zijn hoge golven. De boot maakt de ene na de andere klap en m’n rug, tanden en nieren hebben het zwaar te verduren. Na ongeveer 3 kwartier varen worden de golven minder hoog en verandert de zee van een diep donkerblauwe kleur naar bijna fluorescerend lichtblauw: het rif. De meeste anderen gaan duiken. Ik ga samen met nog 2 anderen snorkelen. Ik heb nog geen duikbrevet maar hoop dat over een week of 3 in Honduras te halen. Voordat wij het water ingaan, gaan eerst de duikers. Eerst een uitgebreide controle van alle duikspullen, welke gepaard gaat met veel piep- en sis-geluiden. Ik blaas ook een paar keer hard in mijn snorkel maar het maakt geen indruk. In een groep met duikers voel je je als snorkelaar als een kleuter op een grote school. Nog een paar weken en dan hoor ik er ook bij. Nu ben ik een beetje jaloers op ze.

Het rif is prachtig. Allerlei koralen in mooie kleuren met daaromheen scholen vissen in nog meer kleuren. Soms een veld met zeegras waaroverheen een rog vliegt. Ik vlieg een stukje mee en voel me als een vogel die een nieuwe wereld ontdekt. Helaas is mijn lucht op en moet ik weer naar boven. Als ik weer naar beneden kijk is de rog weg. We gaan verder. Het landschap verandert en opeens is er niets meer. Een donkerblauwe diepte zonder bodem. Ik krijg hoogtevrees en ben een beetje bang. Ik wordt me opeens bewust dat ik door de duikbril maar een heel klein gezichtsveld heb en ik krijg het idee dat overal achter me en opzij van me grote mens-etende haaien op me liggen te loeren. Een lichte paniek…maar gelukkig gaan we weer terug naar de plek waar ik weer bodem zie. De “haaien” zijn ook weg en alles is weer mooi. Er wordt gewezen: een rotsblok? Ik zie het niet goed. Ik duik een stuk de diepte in en zie opeens wat ze bedoelen: een grote vis van een meter of 2 ligt verscholen net achter de rots. De kenmerkende driehoekige rugvin van een haai wordt zichtbaar. Nieuwsgierig zwem ik nog wat dichterbij. Het is de tweede keer in mijn leven dat ik een haai zie.

De eerste keer, 24 jaar geleden op Curacao, bezorgde me zo’n grote schrik dat ik de 200 meter terug naar het strand in een tijd aflegde waar Pieter van den Hoogenband jaloers op zou zijn. Nu was ik alleen maar nieuwsgierig en ging nog wat dichterbij. Een verpleegstershaai. Ik was blij dat ik geen bloedende wond had. Normale haaien worden door bloed aangetrokken; een verpleegstershaai zal dan waarschijnlijk helemaal wild worden. We gaan terug naar de boot. De duikers komen even later boven water. Ze hadden alleen wat kreeften gezien; geen haaien! Jaloerse blikken. Hadden ze maar moeten gaan snorkelen.

 

13-11-2005, San Ignacio, Abseilen ??? hoezo???

Ik ben terug in het Noorden van Belize om, wat in de boeken omschreven staat als de meest sensationele en avontuurlijke tour van het land: Actun Tunichil Muknal (ATM, grot van de stenen tombe). We rijden ongeveer een uur en slaan dan af naar een onverhard pad de junle in. Na ongeveer een kwartier hobbelen verschijnt de eerste hindernis: een rivier stroomt over het pad. De twee gidsen stappen uit en kijken bezorgd. Eentje legt een paar stenen aan de waterlijn en steekt een sigaret op. Als de sigaret opgerookt is wordt er gekeken of het waterpeil hoger is gekomen. Blijkbaar niet want er wordt besloten dat we verder gaan. Heelhuids komen we aan de overkant. Na een half uur stopt de weg. We stappen uit, pakken onze spullen en gaan te voet verder. Een uur lopen waarbij we 3 keer een brede en snelstromende rivier over moeten steken. Ik ben doorweekt maar mijn fototoestel is nog droog. Gelukkig, want in de grot is veel te fotograferen.

Onze groep bestaat uit twee gidsen, drie Engelsen en ik. Gelukkig niet zo’n grote groep als eerder die ochtend vertrok. Die bestond uit 18 personen en was even eerder dan ons bij de ingang van de grot aangekomen. Zij gingen eerst naar binnen. Wij gingen eerst lunchen. Om de grot binnen te komen moet je eerst een klein meer overzwemmen, zo had ik gelezen. Aan de groep te horen was het water koud. Het eten was op en ik pakte mijn rugzak omdat de gidsen ook aanstalten maakten om verder te gaan. Opeens vroeg een van de gidsen: “heb je wel eens eerder abgeseild?”. Nee, nog nooit zei ik. Ik heb een beetje hoogtevrees. Hoezo eigenlijk?? Nou….was het antwoord, dit is de groep die in de grot gaat abseilen, en aan de toon horde ik dat het geen grapje was. Vandaar dat deze groep zo klein is! Te laat om met de andere groep nog mee te kunnen maar ook te trots om me te laten kennen besloot ik om verder mee te gaan.

Na een behoorlijke klim kwamen we bij een kloof. Ergens ver in de diepte klonk het geluid van stromend water. Touwen warden vastgemaakt aan bomen en harnassen warden uitgedeeld. Wie gaat er het eerst? Gelukkig bood iemand van de anderen aan om het spits af te bijten. Ik zou als laatste gaan. De eerste ging en kwam na een minuut of 10 beneden. De tweede en derde gingen…..en kwamen ook heelhuids beneden. Het vertrouwen steeg maar de spanning ook. Ik werd vastgemaakt aan de lijn waarlangs ik zou afdalen en aan de veiligheidslijn. Eerst maar even droog oefenen: het gewicht in de touwen, het afdaaltouw iets naar voren brengen en ik ging langzaam naar achteren. Een verrassende elasticiteit van het touw. Dan het echte afdalen. Achterwaards tot de rand van de kloof, door je knieën, adem in, je voeten tegen de rots en langzaam het touw laten komen. Daar ging ik. Het was gemakkelijker dan ik dacht en ik was snel beneden. Zo…..dat heb ik tenminste overleefd. Trots, adrenaline, big smile….GAAF!

En dan de grot. ATM is een grottenstelsel dat pas in de 60-er jaren is ontdekt. Men ontdekte diep in de grot plaatsen die vroeger door Maya’s zijn gebruikt voor ceremoniën en rituelen. Potten, vuurplaatsen en beenderen, zelfs een heel versteend skelet zijn gevonden. Het geheel is onaangetast. Alles ligt er nog precies zo bij zoals het is gevonden en zoals het 1500 jaar geleden is achtergelaten. We gingen verder. Niet over een droog pad maar door de onderaardse rivier. Soms kniediep, vaker tot aan je middel of borst in het water en sommige gedeelten moest je tegen de stroom in zwemmen. Het water was koud maar de adrenaline hield me nog steeds warm. Onderweg metershoge stalagmieten en stalagtieten, watervallen, meren en soms wel 20 m hoge ruimtes met plafonds in allerlei kleuren. Na anderhalf uur ploeteren bereikten we de plek waar we omhoog moesten, naar het droge gedeelte. Schoenen uit want het is heilige grond. De camera’s worden uit de waterdichte tassen gehaald. Gelukkig nog droog. Met een grote lamp belichtte de gids de ene na de andere rituele plek.

Dit is Xibalba, de onderwereld van de Maya’s waar contact gemaakt werd met het dodenrijk en het godenrijk. Hier werden bloed-offers gebracht. Het bloed werd opgevangen en verhit. De kringelende damp ervan was een offer aan de goden. Ledematen warden geamputeerd, vermalen en op dito wijze aan de goden geofferd. Zelfs mensen warden hier geofferd. Luguber! Het eerste bewijs ervan kwam al gauw: een versteende schedel van een jongen van ca. 12 jaar (zo bleek na forensisch onderzoek). Harry noemen ze hem. Harry mist 3 voortanden. Niet als gevolg van een tandenoffer maar omdat een Duitse toerist enkele jaren geleden een lens op Harry’s bovenkaak liet kletteren. Sukkel! Even verder nog meer beenderen. In totaal zijn hier de resten van 14 verschillende mensen gevonden. Zes daarvan waren van kinderen onder de 3 jaar oud. Alleen het meest pure en beste werd aan de goden geofferd.

In het achterste deel van de grot ligt het meest complete skelet. De prinses wordt ze genoemd. Het is de enige plek die door touwen is afgeschermd. Tastgrage vingers van bezoekers hebben hun sporen al achtergelaten. Het huidzuur tast de verkalkte beenderen aan. Donkere strepen zijn het gevolg. Het zal mij benieuwen hoe lang deze plek nog voor toeristen toegankelijk blijft want niet alleen de beenderen zijn aangetast. Ook sommig aardewerk is al vertrapt door argeloze bezoekers. Het is tijd om terug te gaan, we zijn al 3 en een half uur binnen en we willen voor het donker bij de auto zijn. Nog een keer stoppen we. We doen de lampen uit en ervaren de totale duisternis bijgestaan door het geruis van de rivier in de verte. Soms lijkt het net of we stemmen horen. De andere groep kan het niet zijn want die is al lang weg. Het zal het water wel zijn……..of…….?

De terugweg gaat sneller dan heen. We hebben immers de stroom mee. Buiten de grot moeten de ogen wennen aan het daglicht. Nog diep onder de indruk, haast in een soort trance, leg ik het laatste uur door de jungle af. De set droge kleren voelt heerlijk warm aan. Op de terugrit in de auto realiseer ik me hoe gelukkig ik ben dat ik dit allemaal kan doen, mag zien en meemaken. De meest indrukwekkende tocht tot nu toe.

 

17-11-2005 Placencia, Een illusie rijker

Zeekoeien zijn een soort witte walrussen die hier in zoet en brak water leven. Toen de Spanjaarden deze dieren voor het eerst zagen, dachten ze dat het zeemeerminnen waren. Dat zullen dan wel mooie dieren zijn, dacht ik, dus die moet en zal ik zien.

De eerste poging deed ik 3 dagen geleden. Het hotel in Hopkins, waar ik verbleef, had een roeiboot. Hij was te huur en als ik er de nabijgelegen lagune mee zou ingaan, zou ik zeker “Manatees” zien. In mijn ogen nog steeds een soort zee-engelen. Eerst ongeveer een halve kilometer over zee langs het strand roeien en dan was er de ingang van de lagune. Maar de stroming was erg sterk en Joe, de klusjesman, bood me aan om samen de boot door zee naar de ingang van de lagune te slepen. Daarna kon ik zelf verder. De branding was ruw en golf na golf sloeg over de boot. Maar na een kwartier ploeteren arriveerden we bij de ingang. Gelukkig was er een plastic bakje waarmee ik de boot weer leeg kon hozen. Vol verwachting roeide ik de lagune in. Links en rechts dichte mangrove bossen. Onder mij, onder water, zeegras. Ideaal voor Zeekoeien. Geen mens te bekennen, overal vogels, een kring in het water…..helaas, een vis. Opeens voelde ik nattigheid in mijn schoenen. Ik had de boot toch helemaal leeg gehoosd? Nog maar eens dan. Bak na bak water ging overboord maar hoe ik ook mijn best deed, de boot werd niet leger. Sterker nog….het leek wel of hij steeds voller liep. Ik keek nog eens goed en vol verbijstering dat het water door de poreuze bodem gewoon naar binnen stroomde. Zo lek als een mandje!!!! Gauw terug naar de ingang waar een soort strandje was waar ik de boot aan land kon slepen. Daar de boot weer leeg gehoosd als een razende Roeland door de branding terug geroeid naar het hotel waar ik met een halfvolle boot aankwam. Geen Manatees dus, wel spierpijn en blaren van het roeien.

Vlakbij Hopkins stroomt de Pittee River de zee in. Een uitstekende plek om Manatees te zien en…..in het dorp was een gids met een motorboot die me wel mee wilde nemen de volgende ochtend. Om 5 uur ging de wekker en om half zes pikte Patrick, de gids, me op. Nadat ik de boot, m.n. de bodem grondig had geïnspecteerd gingen we de rivier op, op zoek naar de zee-schoonheden. Veel leguanen, veel vogels maar de Manatees die Patrick nota bene de vorige dag nog had gezien, waren in geen velden of wegen te bekenen. Blijkbaar wilden de zeemeerminnen zich nog voor me verborgen houden.

Inmiddels ben ik doorgereisd naar Placencia, in het Zuiden van Belize en al voor je het dorpje binnengaat zie je al aankondigingen van Manatee-trips. Onder het mom van “3 x is scheepsrecht” boekte ik weer een tour, ditmaal op de Monkey River. Hoopvol vroeg ik of ze vaak werden gezien. Bij rustig weer worden ze vaak gezien werd me verteld, bij winderig weer ZOALS NU, moet je geluk hebben. Ik gaf de hoop al half op. dan maar vogels kijken dacht ik, en stapte op de boot. Langzaam voeren we de haven ut. Opeens tussen de golven een witte beweging…een staart stak boven water uit en was meteen weer weg. Manatee!!!! riep ik. De schipper draaide de boot en we zagen nog net een bleke schim onder water wegschieten. Hebbes!! Hoewel het maar een kort moment was en ik maar een paar delen had gezien was ik toch blij; “hij kan op de lijst”. Toch….het wonderschone gezicht van de “zeemeermin” nog niet gezien en die wens had ik nog steeds. En een foto ervan natuurlijk. Al gauw zagen we een paar koppen boven water: Zeekoeien. EN LELIJK!!!

Hoe die Spanjaarden deze dieren ooit voor zeemeerminnen hebben durven uitmaken, begrijp ik niet. Een kwestie van smaak. Ik heb ze gezien en ben een illusie rijker.